Alnus Yatırım'dan 2. çeyrek GSYİH değerlendirmesi

Alnus Yatırım'ın değerlendirmesinde, Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilerde, 2025 yılının 2. çeyreğinde Türkiye’nin Gayri Safi Yurt İçi Hasılası'nın, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYİH zincirlenmiş hacim endeksi olarak bir önceki çeyreğe (2025/1.Çeyrek) göre yüzde 1,6 oranında artarken, geçen yılın aynı çeyreğine (2024/2.Çeyrek) göre (senelik bazda) de GSYİH’da yüzde 4,8 oranında büyüme ortaya çıktığı belirtildi.

 Değerlendirmede şunlar kaydedildi:

"2025/2.Çeyrek’te, GSYİH’yı oluşturan iktisadi faaliyetler içerisinde, zincirlenmiş hacim endeksi olarak; yüzde 10,9 oranında artış ile ‘İnşaat’ ve yüzde 7,1 oranında artış ile de ‘Bilgi ve İletişim’ faaliyet kolları başı çekti. Kamu kaynaklı ‘Vergi’ faaliyetindeki artış yüzde 3,0 olurken, ‘Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık’ ile ‘Kamu Yönetimi, Eğitim, İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri’ ise, sırasıyla yüzde 3,5 ve yüzde 1,2’lik küçülmeler gösterdi.

Gelir yöntemiyle GSYİH bileşenlerinin Gayri Safi Katma Değer İçerisindeki payları, 2025’in 2.Çeyreğinde şöyle oldu; 'Net İşletme Artığı/Karma Gelir’ yüzde 40,2, ‘Sabit Sermaye Tüketimi’ yüzde 23.0, ‘İş Gücü Ödemeleri’ yüzde 38.4 ve ‘Üretim Üzerindeki Net Vergiler’ yüzde -1,5(eksi).

Harcama yöntemiyle GSYİH bileşenlerinin 2025/2.Çeyrekteki büyüme hızlarına baktığımızda ise; ’Yerleşik Hane Halklarının Tüketimi’ yüzde 5,1, ‘Gayrisafi Sabit Sermaye Oluşumu’ yüzde 8,8, ‘Mal ve Hizmet İthalatı’ yüzde 8,8 ve ‘Mal ve Hizmet İhracatı’ yüzde 1,7 oranlarında artış gösterirken, ‘Devletin Nihai Tüketim Harcamaları’ ise yüzde 5,2 oranıyla azalış gösteren tek bileşen oldu.

İktisadi Faaliyet Kollarına göre A10 düzeyinde sektörel büyüme hızlarına baktığımızda; ‘İnşaat’ tarafındaki güçlü büyümenin devam ettiğini görmekteyiz. Yine, ‘Bilgi ve İletişim’ sektörünün de canlı bir görüntü içerisinde olduğu görülmekte. Daha da önemlisi, ekonominin gidişatı açısından kritik olan ‘Sanayi’ sektöründe; yüzde 6,1’lik büyüme ile umut verici bir tablo ortaya çıkmış durumda.

GSYİH bileşenlerinin gelir yönetimiyle katma değer içerisindeki paylarını incelediğimizde; ücret zamlarının etkisiyle 1.Çeyrekte 42,9 düzeyinde bulunan ’İşgücü Ödemeleri’nin payı ikinci çeyrekte 38,9’a gerilerken, buna karşın 1.Çeyrekte 36,0 seviyesinde bulunan ‘Net İşletme Artığı’ ise 40,2 düzeyine yükselmiş durumda 1.Çeyreği harcamalar açısından zayıf geçirmiştik. 2.Çeyrekte ise; ‘Sabit Sermaye Oluşumu(kamu yatırımları)’ ve ‘İthalat’taki güçlü artışların ‘Hane Halkı Harcamaları’ndaki yüzde 5,1’lik tüketim artışı ile destek bulduğunu gözlemlemekteyiz. ‘İhracat’ın ise, 1.Çeyreğe nazaran iyileşme göstermesine karşın, İthalat’ın gerisinde kalarak zayıf bir görüntü içerisinde kaldığını görmekteyiz.

Özetle, GSYİH bileşenlerini incelediğimizde; geçmiş birkaç çeyreğe göre toparlanma olduğunu görmekteyiz. Enflasyondaki düşüş ve 3.Çeyrek’ten itibaren TCMB’nin faiz indirim döngüsüne tekrar dönmesinin de destekleyici olduğu düşünülürse; sene sonuna kadar iç talepte artışla tüketim harcamalarında iyileşmenin devamını muhtemel görmekteyiz. Diğer yandan, ABD’nin gümrük vergilerinin 2. Çeyrek’te Dış Ticaret Dengesini bozduğunu ve özellikle Nisan ayında ithalatta sıçrama olduğunu görmüştük. 3. Çeyrekte veriler biraz toparlanmış durumda. Dolayısıyla ithalatta çeyreklik daralma bekliyoruz. İşgücü ödemelerinin payının ise, bu yıl bir çok işetmenin ‘tek zam’ politikası yürütebileceği varsayımı ile 3. ve 4. Çeyreklerde de düşmesini bekliyoruz.

Senenin kalanında iç ve dış etkenleri izlemeye devam edecek olmakla birlikte; 2025 yılına ilişkin yüzde 3,0’lük büyüme öngörümüzü şu an için korumaya devam ediyoruz."